W
dniu 28 listopada w ramach spotkania naszej wspólnoty Ks.
Piotr Sacha wygłosił kolejną konferencję z cyklu „O religiach”.
Tym razem jej tematem był judaizm. W oparciu o wykład stworzono
mały słowniczek podstawowych terminów związanych z judaizmem.
DIASPORA
– (gr.) „rozproszenie” - określenie wszystkich skupisk
żydowskich poza krajem Izraela.
HAGADA
– legenda, opowieść interpretująca i wyjaśniająca tekst
biblijny, czasem zawierająca fantastyczne szczegóły.
Najbardziej znaną hagadą jest opowieść o wyjściu Izraelitów
z Egiptu, snuta przy wieczerzy sederowej.
HALACHA
– wyjaśnienia dawnego prawa ustnego, podające zasady postępowania
w konkretnych przypadkach. Podając zasady, halacha sama stawała się
prawem.
KOSZERNY
– „zgodny z żydowskimi przepisami religijnymi" -
zdatność danej rzeczy do użycia oraz prawidłowość wykonywania
pewnych czynności według przepisów religijnych. W
odniesieniu do żywności przepisy zabraniają np. łączenia ze sobą
potraw mięsnych i mlecznych, w żydowskiej kuchni muszą być inne
naczynia do przygotowywania potraw mięsnych, a inne do mlecznych;
mięso jest koszerne, jeśli pochodzi z uboju rytualnego i zostało
przygotowane według ścisłych reguł.
MOJŻESZ
– założyciel judaizmu, postać biblijna, prowadził naród
izraelski do ziemi obiecanej, stał się pośrednikiem Przymierza -
przekazał ludowi Dekalog.
RABIN
– religijny przełożony gminy żydowskiej. Posiada pozwolenie
na orzekanie w kwestiach sądowych i rytualnych, nadzoruje nauczanie.
Rabi to także tytuł grzecznościowy, odnoszący się do poważanych
członków gminy.
SEDER
–„porządek" - uczta rodzinna urządzana pierwszego wieczoru
święta Pesach, charakteryzująca się ściśle określonym
porządkiem.
SZABAT
– „odpoczynek" - siódmy dzień tygodnia, dzień
wypoczynku. Cotygodniowe święto trwające od zachodu słońca w
piątek do zachodu słońca w sobotę. Jeden z traktatów
Miszny wylicza aż 39 prac zakazanych w szabat. Zakaz pracy można
złamać jedynie w przypadku zagrożenia życia lub opieki nad
chorym.
SZEMA
IZRAEL – „Słuchaj Izraelu" - żydowskie wyznanie wiary;
podstawowa modlitwa judaizmu, jej nazwa pochodzi od pierwszych słów:
„Słuchaj Izraelu, Pan jest naszym Bogiem Panem jedynym” (Pwt 6,
4).
TALMUD
– dzieło składające się z Miszny i będącej komentarzem do
niej Gemary. Istnieje Talmud Jerozolimski oraz Talmud Babiloński.
Talmud Jerozolimski, ukończony w IV w., jest bardziej zwięzły i
prosty. Komentuje 39 z 63 traktatów Miszny. Talmud Babiloński,
ukończony na początku VI w., jest trzy razy dłuższy od
Jerozolimskiego, choć komentuje „tylko" 37 traktatów
Miszny. W postaci wydrukowanej zajmuje 13 tomów. Kiedy mówi
się o Talmudzie, ma się zazwyczaj na myśli Talmud Babiloński.
TORA
– „prawo" - pięć najstarszych świętych ksiąg
judaizmu. Tora jest uważana przez Żydów za księgę
objawioną, zawierającą przesłanie Boga do człowieka, przekazane
Mojżeszowi na górze Synaj. Początkowo istniała tylko w
tradycji ustnej - jako nauka i prawo. Została spisana w VII w.
p.n.e. Składa się z pięciu ksiąg w języku hebrajskim: Księgi
Rodzaju, Księgi Wyjścia, Księgi Kapłańskiej, Księgi Liczb,
Księgi Powtórzonego Prawa.
